न्हूगु संविधानया भाषा नीति छु जु

POSTED ON THU NOV 18, 2010 12:55 PM NST

Share

श्रीकृष्ण महर्जन 

संघीय गणतान्त्रिक नेपाःया न्हूगु संविधानय् नं न्हापा न्हापाया संविधानय् थें हे खँय् भाय्यात सरकारया कामकाजया भाषाया रुपय् मान्यता बिइगु अले मेमेगु भाषाया सवालय् भाषा आयोग दयेकाः सुझावया आधारय् सुचिकृत यानाः मान्यता बिइगु धकाः च्वइगु संभावना अप्वयाः वःगु दु । संविधानसभाय् दुथ्याःगु २७ दलया सहमति कथं संविधान दयेकेत विवाद जुयाच्वंगु ज्यंकेगु निितं धकाः दयेकूगु उच्च स्तरीय राजनीतिक कार्यदलया वंगु कार्तिक १८ गते च्वंगु मुँज्यां आः न्हूगु संविधानय् खँय् भाय्यात केन्द्रीय सरकारया कामकाजी भाषाया रुपय् मान्यता बिइगु अले मेमेगु भाषाया सवालय् भाषा आयोग दयेकाः उगु आयोगया सुझावया आधारय् सुचिकृत यानाः मान्यता बिइगु धकाः क्वःछ्यूगु दु । नेतातय्सं राज्यया सरकारी कामकाजया भाषा बहुभाषिक नीति कथं जुइ धकाः नं न्ह्यथना तःगु दु । स्वयेबलय् बहुभाषिक नीति नालाकाःगु थें च्वंक न्ह्यथनाः खँय् भाय्यात मान्यता बिइगु अले मेमेगु भाषाया सवालय् आयोग दयेकाः ज्या यायेगु धकाः राजनीतिक निर्णय मयासे विज्ञतय्गु नामय् त्वःतेगु रणनीति दयेकूगु स्पष्ट जूगु दु ।

२०४७ सालया संविधान नापं २०६३ सालया संविधानय्सिबें भाषाय् भच्चा जक पाकाः पुलांगु हे कथं खँय् भाय्या बर्चश्व कायम हे यायेगु कथंया नीति तयार याःगु धकाः अःपुक हे अनुमान यायेिछं । कार्यदलया क्वःछिना स्वल धाःसा केन्द्रीय सरकारया सरकारी कामकाजया भाषा खँय् भाय् यायेगु अले प्रदेशय् जक मेमेगु भाषायात मान्यता बिइगु आशय् खने दु । नेवाः स्वायत्त राज्यया माग यानाच्वंिपं नेवाःतय्सं छु केन्द्रीय सरकारय् नेवाः भाय्यात सरकारी कामकाजया भाषाया रुपय् मान्यता मब्यूसां जिउ धकाः तायेका लिपांगु कार्यदलया निर्णययात कयाः सरोकार क्यना मच्वंगु खः ला धकाः न्ह्यसः ब्वलनीगु स्वाभाविक हे खः ।

न्हूगु संविधानय् दुथ्याकेगु कुतः 

आः न्हू दयेकीगु संविधानया निितं उच्च स्तरीय राजनीतिक कार्यदलया मुँज्यां ुराज्यय् सरकारी कामकाजया भाषा बहुभाषिक नीति कथं जुइ । केन्द्रीय सरकारया सरकारी कामकाजया भाषा खँय् भाय् जुइ । भाषा आयोगं सुचीकृत याःगु मेगु भाषातय्त नं सरकारी कामकाजया भाषाया रुपय् मान्यता बिइगु जुइु धकाः न्ह्यथंगु दु ।

अन्तरिम संविधान २०६३ 

थौंकन्हय् लागू जुयाच्वंगु अन्तरिम संविधान २०६३ या प्रारम्भ भाग १ सं नेपालय् ल्हाइगु फुक्क भाय् राष्ट्रभाषा जुइ । खँय् भाय् सरकारी कामकाजया भाषा जुइ । स्थानीय निकाय नापं ज्याकुथिइ मांभाय् प्रयोग यायेफु धकाः च्वयातःगु दु ।

नेपाःया संविधान २०४७ 

नेपाल अधिराज्याय संविधान २०४७ या प्रारम्भ भाग १ सं खँय् भाय् नेपाःया राष्ट्रभाषा खः । खँय् भाय् सरकारी कामकाजया भाषा जुइ । नेपाःया थीथी लागाय् ल्हाइगु फुक्क भाषा नेपाःया राष्ट्रिय भाषा जुइु धकाः च्वयातःगु दु ।

http://www.nepalmandal.com/content/10891.html

भाषाया खँय् आयोग दयेकीगु

POSTED ON TUE NOV 2, 2010 9:56 PM NST

Share

आःयात खस भाय् व देवनागरि लिपि

येँ(सन्ध्या टाइम्स)/संघीय गणतान्त्रिक नेपाःया भाषा नीति बहुभाषिक नीति नालेगु धकाः उच्चस्तरीय राजनीतिक कार्यदलं खँ क्वःछिउगु दु ।

फुक्क प्रदेशय् म्होतिं नं निगू भाषायात ज्याखँया भाषाया रुपय् मान्यता बीगु अले केन्द्रय् ग्वःगू भाषायात ज्याखँया भाषाया रुपय् मान्यता बीगु धइगु खँ क्वःछीगु निंतिं भाषा आयोग दयेकेगु अले उकिया आधारय् सूचीकृत यानाः मान्यता बीगु जूगु दु ।

आःयात धाःसा खय् भाय् व देवनागरि लिपियात केन्द्रया भाषाया रुपय् नालेगु लिपा आयोगया सुझाबया आधारय् सुचीकृत यानाः मान्यता बीगु धकाः सहमति जूगु खः। 
न्हूगु संविधान दयेकेत विवाद जुयाच्वंगु खँ ज्यंकेत संविधानसभाया २७ दलया हे सहमतिं दयेकूगु उच्चस्तरीय राजनीतिक कार्यदया थौं सुथय् च्वंगु मुँज्यां खँ क्वःछिउगु खः। कार्यदलं सामाजिक, सांस्कृतिक व ऐक्यबद्धताया आधार निर्धारण समितिं तयार याःगु प्रतिवेदनयात अन्तिम रुप बीगु झ्वलय् थज्याःगु निर्णय याःगु खः। मुँज्यां भाषा सम्बन्धी थीथी झिगू विवादय् सहमति यानाः उकथं प्रतिवेदनयात अन्तिम रुप बिउगु खः ।

सिंहदरवारय् थौं सुथय् च्वंगु उगु मुँज्यां सरकारी कामकाजया भाषा विवाद समाधान यायेगु नितिं भाषा आयोग गठन यायेगु अले उगु आयोगया सुझावया आधारय् राष्ट्रिय भाषाया खँ क्वःछीगु धकाः सहमति जूगु खः। धाः कथं प्रान्त प्रान्तया दथुइ अले केन्द्र व प्रान्तया दथुइ सम्पर्क भाषा नं खस नेपाली भाय् हे जुइगु जूगु दु ।

उगु मुँज्या लिपा कार्यदलया कजि नापं एकीकृत माओवादीया अध्यक्ष प्रचण्डं आः संविधानसभाया सांस्कृतिक सामाजिक ऐक्यबद्धताया आधार निर्धारण समितिया प्रतिवेदनय् जुयाच्वंगु विवाद क्वचाल धकाः संचाकरर्मीतय्त धयादीगु दु। थौंया मुँज्याय् प्रचण्ड नापं कांग्रेसया नेता रामचन्द्र पौडेल, एमालेया अध्यक्ष झलनाथ खनाल, नेमकिपाया अध्यक्ष नारायणमान बिजुक्छे नापं मेमेपिंसं नं ब्वति कयादीगु खः ।

http://www.nepalmandal.com/content/10549.html

आः एकल संघीय नागरिकता

POSTED ON THU NOV 4, 2010 11:25 PM NST

Share

गैर आवासीय नेपाःमितय्त नं नागरिकता

येँ (सन्ध्या टाइम्स)/संविधान निर्माण यायेगु झ्वलय् जुयाच्वंगु विवाद ज्यंकेगु निंतिं धकाः दयेकूगु उच्चस्तरीय राजनीतिक कार्यदलं आवंलि फुक्क नेपाःमितय्त एकल संघीय नागरिकता बीगु निर्णय याःगु दु ।

थीथी कथंया ब्यागलं ब्यागलं प्रदेशं ब्यागलं कथंया नागरिकता मबीगु अले केन्द्रं बीगु नागरिकताय् हे प्रदेशया नां दुथ्याइगु व्यवस्था यायेगु खँ नं क्वःछिउगु खः ।

थौं सुथय् च्वंगु उगु कार्यदलया मुँज्यां थव खँ क्वःछिउगु खः। उगु इलय् बीगु नागरिकताय् प्रदेशया नां, जातिया नां नं दुथ्याइ। सिंहदरवारया राज्य व्यवस्था समितिया ज्याकुथी मुँज्यां आवंलि गैर आवसीय नेपाःमितय्त नं नागरिकता बीगु खँ क्वःछिउगु दु ।

गैर आवासीय नेपाःमितय्त राजनीतिक अधिकार मदइगु कथंया नागरिकता बीगु निर्णय नं बैठकं याःगु दु। अथे हे मांअबु निम्हं नेपाःमि जूसा जक वंशजया आधारय् नागरिकता बीगु अले मां वा अबु छम्ह जक नेपाःमि जुल धाःसा इमित अंगिकृत नागरिकता बीगु सहमति नं जूगु दु।
थ्यंमथ्यं निघौ तक जूगु उगु मँज्यां नेपाःमि मिजंलिसे इहिपा याःम्ह विदेशी मिसां अंगिकृत नागरिकता काये फइगु ब्यवस्था न्हूगु संविधानय् यायेगु सहमति जूगु दु। 
अथे हे मिसा नेपाःमि जुयाः विदेशी मिजंलिसे इहिपा जूगु अवस्थाय् उम्ह मिजं निरन्तर रुपं १५ दँ तक नेपाः च्वन धाःसा उकिया आधारय् वयात अंगिकृत नागरिकता बीगु नं सहमति जूगु दु ।

अंगिकृत नागरिकत राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री, सभामुख, सुरक्षा निकायया प्रमुख, प्रधानन्यायाधीश, प्रदेशया प्रमुख व उप प्रमुख धाःसा जुइ मदइगु ब्यवस्था याःगु दु। थौंया मुँज्यां गुगु कथं नागरिकताया सवालय् विवाद जुयाच्वंगु खँय् आः विवाद मंत धकाः धाःगु दु। 
कार्यदलं गुलि नं खँय् सहमति ब्वलंके धुंकूगु दु व खँ प्रस्तावया रुपय् थौं सनिलय् च्वनीगु संविधानसभाया २७ दलया मुँज्याय् न्ह्यब्वइगु जूगु दु ।

उगु मुँज्याय् कार्यदलया म्याद हाकनं थप यायेगु निंतिं प्रस्ताव तयेगु ज्या नं जुइ धाःगु दु। शासकीय स्वरुप नापं मेमेगु विषयय् विवाद ज्यंकेमानिगु जुयाः कार्यदलया म्याद हाकनं थपे यायेगु प्रस्ताव यंकेत्यंगु खँ छम्ह नेतां धयादीगु दु ।

थौं सनिलय् संविधानसभाया भवनय् २७ दलया मुँज्या च्वनेत्यंगु दु ।

http://www.nepalmandal.com/content/10596.html